Etiket Sonuçları:

İz Koçluk

Ergenle Sohbetin Püf Noktaları

 626 417 Elgiz Henden

Bir ergenle sohbet başlatmak ve sürdürmek öyle zannettiğiniz kadar kolay  olmayabilir.

Birçok ergen anne-babasının sorusuna ya sinirlenerek, ya tersleyerek ya da göz devirerek karşılık veriyor. Çünkü bazen onu yargılayacağınız endişesini taşıyor, bazen ona ders vereceğinizi sanıyor, bazen de sizin fikirlerinizin artık demode kaldığını düşünüyorlar. Ama tatlı tatlı sohbet etmek de mümkün.

Tatlı bir sohbetin birinci şartı, konuştuğunuzdan çok dinlemektir! Eğer fikirlerinin dikkate alınmadığını düşünürse kendisini kapatıverir. Bunun dışında ders verir gibi üstten konuşmamanız da çok önemli. Sonuçta kim nasihatlerle dolu bir konuşmanın dinleyen tarafı olmak ister ki? Oyun gibi yapılan, ufuk açan, birbirinizin dünyalarını açtığınız bir sohbet hem aranızdaki bağı kuvvetlendirecek hem de hayatınızı renklendirecektir.

Tüm ailenin bir arada olacağı akşam yemeği “sohbet” için uygun bir zaman dilimi olabilir. Bir taraftan karnınız doyarken, bir taraftan da keyifli bir sohbetle ruhunuzu doyurabilirsiniz. Koçluk yaptığım ailelerden biri, sohbet başlıklarını 2-3 aile bir araya geldiklerinde oynadıkları keyifli bir oyuna da dönüştürmüş. Aynı soruları önce anne-babalar çocuğu adına cevap veriyor, sonra bu cevaplar aynı sorulara çocukların verdiği cevaplarla karşılaştırılıyor. Sonra da tam tersi yapılıyor. Epey komik sahneler yaşamışlar tabii. Hatta çocukların anne-babalarını daha iyi tanıdığı fark etmişler!

Grup olarak yapabileceğiniz bu gibi oyun ve eğlencenin bir arda olduğu sohbetlerin yanında özellikle birebir sohbetler de ergenler için oldukça önemli. Herkesin yanında konuşamayacağı ama size sormak istediği şeyler olabilir. Bunun için de özellikle  ergenler ile zamanı geçirmek yerine ona zaman ayırmanız gerekiyor. Buradaki kastım, birlikte herhangi bir şey yapmak değil; ergen çocuğunuza ayırdığınız zamanda gerçekten onun istediği bir şeyi yapmak, onun istediği bir konuda paylaşımlar yapmak.

“Çocuğumla ne konuşabilirim” diyorsanız, aşağıda farklı başlıklarda, bol bol sohbet konusu bulabilirsiniz. Bu  sohbetlerde kendi deneyimlerinizi anlatmayı  unutmayın. Çocuklar anne babalarını  hep  güçlü görür, hiç onlara ihtiyacınız olduğunu  düşünmez. Oysa sizin de onlara ihtiyacınız var, sizin de onların görüşlerini duymaya, parlak zihinlerinden yararlanmaya ihtiyacınız var. Bunu çocuklarınıza anlatmaktan, hissettirmekten çekinmeyin. Bugüne kadar hiç böyle sohbet etmediyseniz çocuklarınızla özellikle başlangıçta konunun yapay olmamasına özen gösterin. Zira  gençler hemen anlar ve size kapıları  kapatabilirler. Samimiyet her zaman işe yarar…

Sizin aile yapınıza ve çocuğunuzla ilişki dinamiklerinize göre istediğiniz başlıktan, istediğiniz konudan başlayabilirsiniz.

Çocuğunuzu ne kadar tanıyorsunuz?

  • En çok sevdiğin özelliklerin neler?
  • Eğer gizli bir gücün olsaydı, bunun ne olmasını isterdin? Neden?
  • Bir zaman makinan olsaydı, hangi zamana gitmek isterdin?
  • En sevdiğin şarkı hangisi? Neden?
  • En sevdiğin film hangisi? Neden?
  • Sence insanlar neden dövme yaptırıyor ya da piercing takıyor? Sen düşünür müydün? Nasıl?
  • Dünyada nereleri görmek isterdin? Neden?
  • Tarihten birisiyle sohbet etme şansın olsaydı kimi seçerdin? Onunla neler konuşurdun?
  • Kendinle ilgili en gurur duyduğun şey ne?
  • Sence “harika bir gün” nasıl olmalı?
  • Eğer görünmez olsaydın, ne yapardın?
  • En çok korktuğun şey ne? Neden?
  • Hangi özelliğinin daha iyi olmasını isterdin? Neden?
  • Yapmaktan keyif aldığın, yapınca rahatladığın şey ne?
  • Bu sene bir hedefin ya da yapmak istediğin şeyler var mı?
  • Fiziksel olarak kendini beğeniyor musun? Kime benzemek isterdin?
  • Karşı cinste hangi özellikleri arıyorsun?

Çocuğunuzla ilişkiniz nasıl?

  • Bizimle ilgili en gurur duyduğun şey ne?
  • Bizimle ilişkinde en sevdiğin şey ne?
  • Bize her şeyi söyleyebileceğini düşünüyor musun? Bazen yalan söyleyebileceğin durumlar var mı?
  • Bizim neyi daha farklı yapmamızı isterdin?
  • Hiç seni utandırdık mı?
  • Herhangi bir şeyi nasıl kutlamamızı isterdiniz?
  • Size öğrettiğimiz en önemli şey sence ne?
  • Bizi 3 kelimede tanımlar mısın?
  • Bir günlüğüne yerleri değiştirsek ne yapardın, neleri değiştirirdin?

Aile yapınız hakkında ne düşünüyor?

  • Arkadaşlarının ailesiyle bizim ailemizin farkı ne?
  • Bize ne kadar katı olduğumuzla ilgili, 10 en katı olacak şekilde 1’den 10’a kadar puan verir misin?
  • Sana göre biz sana ve kardeşine adil mi davranıyoruz?
  • Sence “mutlu aile” ne demek? Bizim ailemiz mutlu mu?
  • Ailemizle ilgili en çok sevdiğin şey ne?
  • Ailenin her ferdinin tek tek en sevdiğin 2 güzel özelliğini sayar mısın?
  • Boşanma konusunda ne düşünüyorsun?

Çocuğunuz bazı değer yargılarını, duygularını ve karakterini anlamak

  • Bugün hiç birisine yardım ettin mi? Yardım edince ne hissediyorsun?
  • Yalan söylemek her zaman yanlış mı? Ne zaman yalan söylenebilir?
  • Bir yakının hasta olsaydı, senin de ilaç alacak paran olmasaydı. İlaç çalar mıydın?
  • Bütün büyüklere saygı duymak gerekir mi?
  • Sence dünyadaki en büyük problem ne?
  • Para ne kadar önemli?
  • Üzgün olduğunda ya da kötü hissettiğinde bunu çevrendekilerle rahatça paylaşabiliyor musun?
  • Öğretmenin, arkadaşların ya da biz sana kızdığımızda nasıl hissediyorsun?
  • Kızgın ya da üzgün olduğunda kendini nasıl sakinleştirip, iyi hissettiriyorsun?
  • Sana sarılmamızdan, öpmemizden hoşlanıyor musun? Arkadaşlarının yanında sarılsak bundan utanır mısın?
  • Senin ruh halini, duygularını anlıyor muyuz?
  • Bizle hangi konulard konuşmakta zorlanıyorsun ya da çekiniyorsun?
  • Birisine, bir hayvana ya da çocuğa kötülük yapıldığını görsen, sesini çıkartıp onu korumaya çalışır mısın? Yoksa hiç karışmaz mısın?
  • Hiç birisiyle alay ettin mi? Birisi seninle alay etti mi?

Okul hayatı ve okula bakışı

  • En sevdiğin ders/öğretmen hangisi?
  • Akıllı olmak ve zeki olmak arasında far var mı? Sence sen hangisisin?
  • Okulla ilgili en sevdiğin şey ve en sevmediğin şey ne?
  • Bir arkadaşının kopya çekeceğini ve onun yüzünden sizin ortalamanızın düşeceğini bilsen ne yapardın?
  • Sence eğitim sistemi nasıl olmalı?
  • Evde eğitim konusunda ne düşünüyorsun?
  • Okulda neyi değiştirirdin?

Kaynak:

http://www.ahaparenting.com/parenting-tools/communication/family-discussions

Gençlerin En Kritik Kararı: Meslek Seçimi

 626 417 Elgiz Henden

Çocuklarımızın hayatından memnun olmasını, keyif almasını istiyorsanız onu sevdiği mesleği seçmesi konusunda destekleyin. Çocuğunuzun kendini tanımasına rehberlik edin. “Ben olamadım, o olsun” yaklaşımından kaçının. Unutmayın; ilgi ve yetenekler, eğitimle birleştirildiğinde doğru bir meslek seçimi yapılabilir.

Bir eğitim koçu olarak, belki de en önemli görevlerimden birisi, gençlere meslek seçimi konusunda rehberlik etmek. Çünkü meslek seçimi insanın geleceğini şekillendirecek hayati kararlardan biri ve maalesef çevremde yanlış meslek seçtiği için mutsuz olan, yeteneklerini kullanamayan, içindeki cevheri ortaya çıkaramayan birçok insan görüyorum. Hobilerin önemi ile ilgili yazdığım yazıda becerilerini ve ilgi alanlarını işe dönüştürebilenlerin ne kadar mutlu olduğunu, bunun başarıyı da getirdiğini belirtmiştim.
Meslek para kazanma ve ekonomik ihtiyaçları karşılama aracı olduğu kadar, kişilerin bir şeyler üretme, bir şeyler ortaya koyma aracıdır. Bunu yaparken de yetenek ve becerilerini kullanır. Bu sebeple kendini en iyi şekilde ifade edebileceği, potansiyelini ortaya koyabileceği bir seçim yapması, işini keyifle yapmasına ve ortaya iyi bir iş çıkarmasına sebep olacaktır.
Eğitimle ilgili dünyadaki gelişmeler ve yapılan araştırmalar artık beceri ya da yeteneklerin akademik bilgiden daha öne çıktığını gösteriyor. Şu Becerilere Sahip Gençlerin Sırtı Yere Gelmez başlıklı yazımda American Management Association’ın 2010 yılında yaptığı “Kilit Beceriler Araştırması”na(1) göre  hayatta başarılı olabilmek için öne çıkan becerilerin sorgulayan düşünce yapısı, etkin iletişim, takım çalışmasında uyum ve yaratıcılık olduğunu belirtmiştim. Günümüz gençleri okulda ya da aile yaşantısında bunları öğreniyorlar mı? Benim de severek takip ettiğim, Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı yapmış, birçok eğitim kurumunun kuruluşunda görev almış ve dünya okul sistemleri konusunda da uzman olan Prof Dr. Ziya Selçuk, Türkiye’de günümüz müfredatında “gençlerin hayat değil, sınava hazırlandığını” söylüyor. Bu aslında çok üzücü. Çünkü iş hayatında müdürler “Çıkarın kağıtları yazılı yapacağım” demiyor. Elbette bilgi de önemli, ama verilen işi eksiksiz ve zamanında yapma, tüm açılardan değerlendirip en uygun senaryoya göre karar alma, riskleri ön görme, çalışma arkadaşlarıyla yapıcı ilişkiler kurma, gerekirse takım çalışması ya da bir ekibe liderlik yapabilme gibi beceriler daha da önemli. Yani gençlerin görüntüyü değil, altyapıyı doldurması gerekli; diplomaya değil kazanımlarına bakması gerekli, daima ve daima hedef heybeyi doldurmak olmalı. Ziya Hoca eskiden karnelerde “talim” ve “terbiye” notlarının ayrı olduğundan da bahseder, şimdi ise karnelerde sadece ders notları var ve bu notlar bilgiyi kullanma şeklinizi değil bilip bilmediğinizi puanlayan bir sistem. Yani öğretim var ama eğitim konusu biraz bulanık! Uluslararası Eğitim Başarılarını Değerlendirme Kuruluşu (2) IEA’nın, dört yıllık aralıklarla düzenlediği, 4. ve 8. sınıf düzeyindeki öğrencilerin matematik ve fen bilimleri alanlarında kazandıkları bilgi ve becerilerin değerlendirilmesine yönelik bir tarama araştırması olan TIMSS’in 2015 raporunda, Türkiye tüm alanlarda puanını arttırsa da dünya ortalamasının altında.  Örneğin, TEOG’da yüzlerce birinci çıkarırken, uluslararası bir sınavda 8. sınıflarda matematikte dünyada 24. sıradayız, fende 21. sırada.  Bu da maalesef bilgi öğretilse de bunun beceriye dönüşmediği, öğrencilerimizin bu bilgiyi kullanmada sorun yaşadıklarını gösteriyor.
Ama iyi haber, ülkemizde de bazı okullar konunun önemini kavrayıp yetenek haritalarını çıkarmaya, yetenek geliştirme programları koymaya başladılar. Kurumsal şirketler de çalışanlarının mevcut yeteneklerini geliştirmek için yetenek geliştirme programları koyuyorlar.
Ancak, meslek seçiminde, gencin kişisel özellikleriyle ve becerileriyle uyumu kadar, o mesleğin geleceğini de düşünmek gerekli. Halbuki bizler onları bugünün verilerine ve kendi deneyimlerimize göre yönlendiriyoruz. “Her tarihsel olayı kendi zamanına ve koşullarına göre değerlendirmeli” denir, bu gelecek için de geçerli. Bizim çocukluğumuzdan beri bile ne kadar çok meslek şekil değiştirdi. Örneğin fotoğrafçılık, bizim çocukluğumuzdaki fotoğrafçılık mı?. Oxford üniversitesinin 702 meslek için yaptığı araştırmaya göre 20 yıl içinde bugün var olan mesleklerin %47’si ya şekil değiştirecek ya da yok olacak. (3) Dijitalleşmenin de etkisiyle her şey gibi meslekler de kabuk değiştiriyor ve bugünkü bilgimizle belki de çocuğumuzu gelecekte var olmayacak bir meslek için hazırlıyor olabiliriz.

Örneğin trend belirleme konusunda faaliyet gösteren şirketlerin gelecekte var olacağını öngördükleri birkaç meslek şöyle:
Dijital ölüm yöneticiliği: Ölen kişilerin sosyal medya hesaplarını yöneten, kişinin ölümden sonra da hatırlanmasına olanak veren meslek.
Dijital detoks uzmanı: Kişilerin dijital bağımlılıklarından kurtulmasında destek veren meslek
Şehir çiftçileri: Balkonlarda yetişen sebze, meyve konusunda danışmanlık veren kişiler
Etik teknoloji avukatları: Teknolojinin doğru şekilde kullanıldığını denetleyen meslek, kulağa hayal gibi geliyor, değil mi? Ama bütün yenilikler önce birer hayal değil miydi?

Bunlar da hali hazırdaki mesleklerden:
Medikal endeksleyici: Kişilerin hastalık geçmişlerini dosyalayan, bunlardan analizler yapıp olası hastalıklara önlem alan meslek.
Freelance BioHackerlık: Biyolojik bir oluşumun kapasitesini artırmak, bir problemini gidermek ya da performansını artırmak amacıyla, moleküler biyoloji ile genetik mühendisliği disiplinlerini bir arada kullanarak o oluşuma müdahale eden meslek.
Aslında söylemeye çalıştığım, yeni çağın ihtiyaçlarına göre yepyeni, hiç tahmin edemeyeceğimiz meslekler çıkıyor. Bu sebeple en doğrusu belli bir mesleğe yönlendirmeden, gencin öne çıkan becerilerini tespit edip bu özellikleri beslemek ve geliştirmek. Nasılsa bu becerilere uygun mesleği bulacaktır. Meslek seçiminde aileye düşen görevlerden bahsetmiştim. Ancak ailenin yeterli olmadığı durumlarda öğrencilerin yetenek haritalarını çıkarma konusunda profesyonel destek alabilirsiniz. Gençlere  meslek seçimi konusunda rehberlik ederken, ailelerle iş birliği içinde, öncelikle öğrencilerin beceri, ilgi ve yönelimlerini tespit ederek kendilerini tanımalarına, aile kariyer yapılarını  fark  etmelerine, yaratmak yada yaşamak  istedikleri dünyayı  tanımlamalarına  eşlik ediyorum. Sonra da bu alanlar doğrultusunda destekleyici eğitimler almaya teşvik ediyorum. Çünkü bir konuda ne kadar donanımlı olurlarsa, o kadar iyi şeyler ortaya koyabilirler. Bir şeyi iyi yapmak da hem mutluluğu hem başarıyı getirir.
Amaç diploma almak  değil beceri kazanmak  ve tabi ki bu becerileri etkin bir şekil de kullanmak

Referanslar:

http://www.p21.org/storage/documents/Critical%20Skills%20Survey%20Executive%20Summary.pdf
http://timss.meb.gov.tr/wp-content/uploads/TIMSS_2015_Ulusal_Rapor.pdf
https://www.oxfordmartin.ox.ac.uk/downloads/academic/The_Future_of_Employment.pdf

Kaynaklar:

http://www.newgenerationjobs.com/
https://www.fastcompany.com/3015652/8-new-jobs-people-will-have-in-2025

Web sitemiz, özellikle 3. taraf hizmetlerinden gelen çerezleri kullanmaktadır.
Detaylar